Rz. 442

§ 86 III VVG (§ 67 II VVG a.F.), § 116 VI SGB X sind als kodifizierter Ausdruck eines allgemein geltenden Rechtsprinzips in ihrer Anwendung nicht auf VVG und SGB beschränkt; unstreitig gilt das Konstrukt über die ausdrücklich gesetzlich geregelten Bereiche in der Privat- und Sozialversicherung hinaus für andere Rechtsbereiche. Soweit das Privileg mangels ausdrücklicher gesetzlicher Regelung analog anzuwenden ist, beinhaltet diese Analogie sämtliche Komponenten von § 86 III VVG und § 67 II VVG a.F., § 116 VI SGB X (d.h. insbesondere den Schutz von Haushaltsangehörigen und die Privilegierung bei späterer Heirat).[331]

 

Rz. 443

Der Ausschluss gilt auch in denjenigen Fällen des Forderungsüberganges, für die eine ausdrückliche gesetzliche Regelung fehlt:[332]

Beamtenrechtlicher Versorgungsträger/Dienstherr (einschließlich der Beihilfeleistungen),[333]
privater Arbeitgeber[334] (Angestellte,[335] Arbeiter[336] und Auszubildende);
Versorgungsrecht (BVG, OEG),[337]
Forderungsübergang nach § 1542 RVO, bei Unfällen vor dem 1.7.1983 gilt § 67 II VVG a.F. analog (siehe Rn 418 f.),
Regressnahme nach § 110 SGB VII[338] (zu Einzelheiten siehe Rn 448 ff.),
u.U. auch bei Erbfolge[339] (siehe auch Rn 526).
[331] Wenn vor dem 1.1.2008 die Analogie (nur) zu § 67 II VVG a.F. gezogen und § 116 VI SGB X nicht auch noch zusätzlich genannt wurde, hatte dieses lediglich historische Gründe: § 116 VI SGB X übernahm ab dem 1.7.1983 die zu § 67 II VVG a.F. ergangene Rechtsprechung und unterschied sich in Rechtscharakter und Inhalt nicht von § 67 II VVG a.F. § 67 II VVG a.F. hatte sich zuvor als allgemeiner Analogietatbestand (u.a. zu § 1542 RVO und zum Beamtenrecht) etabliert.
[332] BGH v. 28.6.2011 – VI ZR 194/10 – BGHZ 190, 131 = DAR 2011, 634 (nur Ls.) = FamRZ 2011, 1583 (nur Ls.) = jurisPR-SozR 23/2011 Anm. 6 (Anm. Dahm) = jurisPR-VerkR 2/2012 Anm. 2 (Anm. Lang) = MDR 2011, 1036 = NJW 2011, 3715 = SP 2011, 395 (nur Ls.) = VersR 2011, 1204 = VRS 121, 291 = zfs 2011, 678; BGH v. 15.1.1980 – VI ZR 181/78 – DAR 1980, 213 = MDR 1980, 570 = NJW 1980, 1468 = r+s 1980, 111 = VersR 1980, 526 = VRS 59, 14 = zfs 1980, 242; BGH v. 15.1.1980 – VI ZR 270/78 – DAR 1980, 178 = FamRZ 1980, 348 = LM Nr. 41 zu § 67 VVG = MDR 1980, 481 = r+s 1980, 133 = SGb 1981, 189 (Anm. Müller) = VersR 1980, 644 = VRS 58, 354 = WI 1980, 69 = zfs 1980, 171.
[333] BGH v. 28.6.2011 – VI ZR 194/10 – BGHZ 190, 131 = DAR 2011, 634 (nur Ls.) = FamRZ 2011, 1583 (nur Ls.) = jurisPR-SozR 23/2011 Anm. 6 (Anm. Dahm) = jurisPR-VerkR 2/2012 Anm. 2 (Anm. Lang) = MDR 2011, 1036 = NJW 2011, 3715 = r+s 2012, 516 = SGb 2012, 279 = SP 2011, 395 (nur Ls.) = VersR 2011, 1204 = VRS 121, 291 = zfs 2011, 678; BGH v. 24.1.1989 – VI ZR 130/88 – BG 1990, 165 = BGHZ 106, 284 = BKK 1989, 649 = DAR 1989, 181 = DB 1989, 877 (nur Ls.) = FamRZ 1989, 613 = MDR 1989, 533 = NJW 1989, 1217 = NJW-RR 1989, 726 (nur Ls.) = NZV 1989, 225 = r+s 1989, 153 = SGb 1989, 200 = VersR 1989, 492 = VRS 77, 28 = zfs 1989, 120 (Vorinstanz LG Hamburg v. 25.3.1988 – 6 O 23/87 – VersR 1988, 918 = zfs 1988, 209); BGH v. 4.3.1976 – VI ZR 60/75 – BGHZ 66, 104 = FamRZ 1976, 605 = MDR 1976, 654 = NJW 1976, 1208 = VersR 1976, 567; BGH v. 8.1.1965 – VI ZR 234/63 – BGHZ 43, 72 = DAR 1965, 125 = MDR 1965, 372 = NJW 1965, 907 = VersR 1965, 386 = VRS 28, 245 (auch für Beihilfe); OLG Celle v. 22.5.1975 – 5 U 123/74 – VersR 1976, 93; OLG Hamburg v. 28.4.1992 – 7 U 59/91 –dash; NJW-RR 1993, 40 = NZV 1993, 71 (Anm. Wandt NZV 1993, 56) = SP 1992, 261 (nur Ls.) = VersR 1992, 685 = zfs 1993, 125; OLG Hamm v. 24.1.1994 – 13 U 173/94 – NJW-RR 1994, 536 = r+s 1994, 258 = SP 1994, 314 (auch für Beihilfe); OLG Nürnberg v. 11.3.2009 – 4 U 1624/08 – OLGR 2009, 352 = NZV 2009, 287 = SP 2009, 179; siehe auch österr. OGH v. 13.7.1998 – 7 Ob 42/98 x – VersR 1999, 519.
[334] BGH v. 28.6.2011 – VI ZR 194/10 – BGHZ 190, 131 = DAR 2011, 634 (nur Ls.) = FamRZ 2011, 1583 (nur Ls.) = jurisPR-SozR 23/2011 Anm. 6 (Anm. Dahm) = jurisPR-VerkR 2/2012 Anm. 2 (Anm. Lang) = MDR 2011, 1036 = NJW 2011, 3715 = r+s 2012, 516 = SGb 2012, 279 = SP 2011, 395 (nur Ls.) = VersR 2011, 1204 = VRS 121, 291 = zfs 2011, 678; BGH v. 24.1.1989 – VI ZR 130/88 – BG 1990, 165 = BGHZ 106, 284 = BKK 1989, 649 = DAR 1989, 181 = DB 1989, 877 (nur Ls.) = FamRZ 1989, 613 = MDR 1989, 533 = NJW 1989, 1217 = NJW-RR 1989, 726 (nur Ls.) = NZV 1989, 225 = r+s 1989, 153 = SGb 1989, 200 = VersR 1989, 492 = VRS 77, 28 = zfs 1989, 120 (Vorinstanz LG Hamburg v. 25.3.1988 – 6 O 23/87 – VersR 1988, 918 = zfs 1988, 209); BGH v. 4.3.1976 – VI ZR 60/75 – BGHZ 66, 104 = FamRZ 1976, 605 = MDR 1976, 654 = NJW 1976, 1208 = VersR 1976, 567; OLG Celle v. 22.5.1975 – 5 U 123/74 – VersR 1976, 93; OLG Dresden v. 8.9.1999 – 8 U 2048/99 – HVBG-Info 1999, 3837 = VersR 2001, 1035; AG Münster v. 9.7.2003 – 48 C 677/03 – und LG Münster v. 16.10.2003 – 8 S 238/03 – SP 2004, 12.
[335] OLG Celle v. 22.5.1975 – 5 U 123/74 – VersR 1976, 93.
[336] BGH v. 4.3.1976 – VI ZR 60/75 – BGHZ 66, 104 = FamRZ 1976, 605 = MDR...

Das ist nur ein Ausschnitt aus dem Produkt Deutsches Anwalt Office Premium. Sie wollen mehr?

Anmelden und Beitrag in meinem Produkt lesen


Meistgelesene beiträge